Τι διάβασαν οι ξένοι

Οσο κι αν ακούγεται παράδοξο, το καμάρι των μουσείων μας, το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης, ακόμα ν' αποκτήσει έναν επίσημο, χρηστικό κατάλογο των μόνιμων συλλογών του.

 

Οι εκατοντάδες χιλιάδες αλλοδαποί που το επισκέπτονται αρκούνται σ' ένα φυλλάδιο που διατίθεται στ' αγγλικά έναντι πέντε ευρώ, το οποίο ούτε ως βιτρίνα του μουσείου μπορεί να σταθεί, ούτε ως δώρο ή αναμνηστικό. Κι αυτό ακριβώς το κενό φιλοδοξεί να καλύψει ο νέος τόμος της Εκδοτικής Αθηνών «Η Ακρόπολη-Το μουσείο της Ακρόπολης» με την υπογραφή της αρχαιολόγου Κατερίνας Σέρβη, που κυκλοφόρησε παραμονές του καλοκαιριού τυπωμένος σε επτά γλώσσες -ελληνικά, αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, ιταλικά, ισπανικά και ρώσικα- σε 20.000 αντίτυπα συνολικά.

Οδηγός και λεύκωμα μαζί, με το υλικό του συμπυκνωμένο σε 168 σελίδες και με περισσότερες από 150 έγχρωμες εικόνες, το βιβλίο της Σέρβη ανατρέχει στο ιστορικό και κοινωνικό πλαίσιο που οδήγησε στην εκπληκτική πολιτιστική ανάπτυξη της Αθήνας των κλασικών χρόνων, συστήνει τα οικοδομήματα του Ιερού Βράχου ως προς την αρχιτεκτονική, τις καινοτομίες και τις ιδιαιτερότητές τους, και στη συνέχεια παρουσιάζει το Νέο Μουσείο μέσα από το χρονικό της κατασκευής του, τις ανασκαφές που έγιναν στα θεμέλιά του και τ' αριστουργήματα που στεγάζονται σε κάθε του αίθουσα. Μέχρι, δε, να εγκριθεί αρμοδίως η παρουσία του στο πωλητήριο του μουσείου, το εντοπίζει κανείς όχι μόνο στα βιβλιοπωλεία, αλλά και σε περίπτερα με τουριστικά είδη, ενώ δρομολογείται κι η προώθησή του σε μουσεία και βιβλιοθήκες του εξωτερικού.
Σε τι σημείο βρίσκεται άραγε η εγχώρια παραγωγή ξενόγλωσσων τίτλων που προορίζονται γιά την τουριστική αγορά; Αν εμπιστευτούμε τον κ. Σταθόπουλο, που εδώ και μία 25ετία, μεταξύ Μαΐου και Σεπτεμβρίου, διατηρεί στην Αντίπαρο το αμιγές βιβλιοπωλείο «Αρόδο» φροντίζοντας να προμηθεύεται ως και βιβλία στα νορβηγικά, «οι σχετικές εκδόσεις είναι λίγες και, με την εξαίρεση ορισμένων αρχαιολογικών οδηγών, οι περισσότερες δεν φαίνεται να ενδιαφέρουν το πλατύ κοινό». Γεγονός είναι πως αρκετοί οίκοι στοχεύουν στην συγκεκριμένη αγορά με λευκώματα, χάρτες και ταξιδιωτικούς οδηγούς: από τους «Αδάμ», «Τουμπής», «Road» και «Terrain» ως τους «Mediterraneo» και «Καρμάνωρ» ή τις «Myrsinis Editions» με συνταγές μαγειρικής διά χειρός Μυρσίνης Λαμπράκη αποκλειστικά.
«Το 80 με 90% της παραγωγής μας είναι ξενόγλωσσες εκδόσεις για τουρίστες» λέει ο Αντώνης Τσιντάρης, πωλητής επί δεκαετίες σε εταιρεία χονδρικής διακίνησης βιβλίων, που το 2004 έστησε στο Ηράκλειο Κρήτης το μικρό εκδοτικό «Mystis», ποντάροντας στο ενδιαφέρον των επισκεπτών για «την ιστορία, την πανίδα και τη χλωρίδα» του νησιού. Οι συγγραφείς με τους οποίους συνεργάζεται είναι κατά κανόνα ντόπιοι. Τη μεγαλύτερη, πάντως, απήχηση ως τώρα («γύρω στα 4.000 αντίτυπα») είχε ο οδηγός με τις «Ωραιότερες παραλίες της Κρήτης», που κυκλοφορεί σε πέντε γλώσσες, και τον οποίο υπογράφει «ένα ζεύγος ιταλών».
Εντυπωσιασμένος από τη μαζική προσέλευση Ρώσων στο νησί -«αυτοί και οι Γάλλοι αποτελούν πλέον τη βασική μας πελατεία»- ο Τσιντάρης προωθεί την παραγωγή του και στις μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες, αλλά παραπονιέται ότι «οι πωλήσεις εκεί είναι ασήμαντες». Κι ενώ θα ήθελε να μεταφράσει κι άλλους τίτλους από τον κατάλογό του, «οι σημερινές συνθήκες είναι απαγορευτικές. Βρισκόμαστε στην καρδιά της τουριστικής περιόδου και παντού γύρω μας σφραγίζονται επιταγές...».
Θύμα της οικονομικής κρίσης λίγο έλειψε να πέσει κι ένα από τα «ωραιότερα βιβλιοπωλεία του κόσμου» σύμφωνα με τον διεθνή οδηγό Lonely Planet, το αγγλόφωνο «Atlantis» που δημιούργησαν, επίσης το 2004, στην Οία της Σαντορίνης δυο αμερικανοί φίλοι, ο Κρεγκ και ο Ολιβερ, έχοντας για πρότυπό τους το διάσημο παρισινό βιβλιοπωλείο «Shakespeare & Company». Η διαδικτυακή τους έκκληση όμως για χορηγίες αποδείχτηκε αποτελεσματική. Πρόκειται για ένα μικροσκοπικό υπόγειο κατάστημα στο οποίο εργάζονται εθελοντικά νέοι από διάφορες γωνιές του κόσμου, τα ράφια του οποίου είναι εξοπλισμένα με τον ανθό της αγγλοσαξονικής λογοτεχνίας του 20ού αιώνα. Μια εξαίρεση, μ' άλλα λόγια, σ' ένα τοπίο που ορίζεται κυρίως από τις εμπορικές εκδόσεις τσέπης που διοχετεύονται στα αεροδρόμια ή στα πρακτορεία ξένου τύπου ανά την επικράτεια και αγοράζονται από τους ξένους τουρίστες μαζικά.
Εταιρείες όπως οι «Ελευθερουδάκης» και «Παπασωτηρίου», που δραστηριοποιούνται στην εισαγωγή ξενόγλωσσων βιβλίων, επιδιώκουν να ικανοποιήσουν τους πάντες: και αυτούς που αναζητούν στην Πάρο, την Κέρκυρα ή τη Ρόδο το μπεστ σέλερ που θ' αγόραζαν στο μετρό της Νέας Υόρκης ή το μυθιστόρημα που συζητιέται στην πατρίδα τους αυτή τη στιγμή, και εκείνους που θα ήθελαν να πάρουν μια γεύση από τον ελληνικό -αρχαίο και σύγχρονο- πολιτισμό. Οπως, ωστόσο, επισημαίνει ο Φάνης Βρεττός, επικεφαλής του αντίστοιχου τμήματος του «Ελευθερουδάκη», «μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας, η διεθνής παραγωγή βιβλίων σχετικά με την Ελλάδα έχει κοπάσει. Μόλις φέτος είδαμε να επανεκδίδονται δυο τρεις τουριστικοί οδηγοί. Και δυστυχώς, απέναντι στη σύγχρονη ελληνική λογοτεχνία, οι ξένοι εκδότες παραμένουν διστακτικοί».

Σύμφωνα με την Ολγα Ζήση από τον «Παπασωτηρίου», οι πιο αξιοσημείωτες εκδόσεις με ελληνικό ενδιαφέρον που διακινούνται φέτος είναι το «Food from many greek kitchens» της Tessa Kiros (με τις ελληνοκυπριακές και φινλανδέζικες ρίζες) και το λεύκωμα «The most beauriful villages of Greece» από τον «Thames & Hudson». Αν μιλάμε όμως για μαζικές πωλήσεις, αυτές αφορούν βιβλία όπως το «Νησί» της Χίσλοπ, η τριλογία «Millenium» του Σουηδού Στιγκ Λάρσον και το «Α game of thrones» του Τζορτζ Μάρτιν που κινείται στο χώρο του φανταστικού. Οπως και να 'χει, στις λίστες παραγγελιών που καταρτίζουν οι έλληνες εισαγωγείς, έχουν σίγουρα μια θέση τα μεταφρασμένα έργα του Καζαντζάκη, του Καβάφη και των βραβευμένων με Νόμπελ ποιητών μας Σεφέρη και Ελύτη, αλλά και των Μάρκαρη, Δοξιάδη και Καρνέζη, που έχουν κάνει αισθητή την παρουσία τους στη διεθνή σκηνή. 7.Πηγή:e-net.gr