Η μυστηριώδης έκφραση της Μόνα Λίζα μπορεί να έχει γοητεύσει πολύ κόσμο, αλλά το χαμόγελό της παραμένει ακόμη αινιγματικό. Μελετητές δοκίμασαν να ερευνήσουν τις μυστικές τεχνικές του Leonardo da Vinci που οδήγησαν στη δημιουργία του.
Ειδικότερα, ερευνητές από τα Πανεπιστήμια του Sheffield Hallam και του Sunderland, εξέτασαν έναν προηγούμενο πίνακα της Αναγέννησης, στα τέλη του 15ου αιώνα, από τον Leonardo da Vinci, τη La Bella Principessa.
Ίδιο τέχνασμα σε 2 πίνακες
Η Bella Principessa είναι στην πραγματικότητα, η νεαρή Bianca Sforza, κόρη του Ludovico Sforza, Δούκα του Μιλάνου, η οποία είχε μια ταραχώδη ζωή. Αυτό που παρατήρησαν οι ειδικοί είναι ότι στο πορτραίτο της -αν και προφίλ αντί ανφάς- παρατηρείται το ίδιο έξυπνο τέχνασμα που υπάρχει στον πίνακα της Μόνα Λίζα.
Ειδικότερα, όταν κάποιος παρατηρεί τον πίνακα άμεσα, η κλίση του στόματος είναι σαφώς προς τα κάτω, σύμφωνα με τους ερευνητές. Αλλά καθώς το μάτι κινείται και αλλού για να εξετάσει άλλα χαρακτηριστικά, το στόμα παίρνει μια στροφή προς τα επάνω δημιουργώντας το χαμόγελο, όπως στην περίπτωση της Μόνα Λίζα.
Ο Michael Pickard από το Πανεπιστήμιο του Sunderland ο οποίος είχε προχωρήσει σε παρόμοια μελέτη το 2013 σημειώνει για τη Bella Principessa:
"O Leonardo είχε επίγνωση των εσωτερικών εντάσεων μεταξύ της γλυκιάς αθωότητας μιας νεαρής κοπέλας που βρίσκεται στο κατώφλι της γυναικείας φύσης και τον επικείμενο γάμο της. Δεν είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι ήθελε να δει κάτω από την επιφάνεια και να συλλάβει την λεπτή ουσία, χρησιμοποιώντας μια τεχνική που θα μπορούσε περίφημα να υπάρχει και στη Μόνα Λίζα".
Η τεχνική του sfumato
Στο περιοδικό Vision Research οι ερευνητές Alessandro Soranzo και Michelle Newbery από το Πανεπιστήμιο Sheffield Hallam έγραψαν: "Το χαμόγελο εξαφανίζεται μόλις ο θεατής προσπαθεί το 'πιάσει'. Έχουμε ονομάσει αυτή την οπτική ψευδαίσθηση 'άπιαστο χαμόγελο'".
Αυτό το "άπιαστο χαμόγελο", όπως σημειώνουν οι ερευνητές πίσω από τη νέα μελέτη, δημιουργείται με την επιδέξια ανάμειξη χρωμάτων, η οποία αποσκοπεί στην "εκμετάλλευση" τηςπεριφερειακής μας όρασης, με αποτέλεσμα το σχήμα του στόματος του ανθρώπου να αλλάζει ανάλογα με την οπτική γωνία από την οποία το παρατηρεί ο θεατής.
Η τεχνική αυτή, σύμφωνα με τους μελετητές, ονομάζεται sfumato και μπορεί να παρατηρηθεί τόσο στον πίνακα της La Bella Principessa, όσο και στον πίνακα της Μόνα Λίζα. Και ενώ και άλλοι καλλιτέχνες έχουν προσπαθήσει να χρησιμοποιήσουν την ίδια τεχνική, σύμφωνα με την ερευνητική ομάδα των Πανεπιστημίων, κανένας δεν τα έχει καταφέρει τόσο περίφημα, όσο ο ίδιος ο Leonardo da Vinci.
Το πείραμα
Οι ερευνητές κάλεσαν μια ομάδα ανθρώπων να συμμετάσχει στο πείραμά τους.
Σύμφωνα με πρόσφατη δημοσίευση του περιοδικού Discover, οι μελετητές τοποθέτησαν τα δύο πορτρέτα σε απόσταση από τους συμμετέχοντες, είτε τους τα έδειξαν σε θολή έκδοση. Οι συμμετέχοντες συμφώνησαν ότι τόσο η Μόνα Λίζα, όσο και η La Bella Principessa εμφανίστηκαν πιο ευτυχισμένες όταν τις παρατηρούσαν από απόσταση.
Στη συνέχεια οι ερευνητές παρουσίασαν στους συμμετέχοντες εκδόσεις των έργων ζωγραφικής που είχαν μαύρα τετράγωνα πάνω από τα μάτια και το στόμα των υποκειμένων ή κάλυπταν και τα δύο σημεία. Αυτό επέτρεψε στους ερευνητές να καθορίσουν τη μεταβαλλόμενη έκφραση που προκαλούνταν κάθε φορά από το στόμα και μόνο.
Ο Alessandro Soranzo σημείωσε: "Δεδομένης της γνώσης της τεχνικής, και τη μετέπειτα χρήσης της στη Μόνα Λίζα, είναι πολύ πιθανό αυτή η ασάφεια της επίδρασης να ήταν εσκεμμένη".
Εικάζεται ότι ο Leonardo da Vinci, είχε χρησιμοποιήσει αυτή την τεχνική και σε ακόμη έναν πίνακά του στην "Παναγία των Βράχων" το 1483:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου